Đề: Đọc bài thơ sau và trả lời các câu hỏi: 

Tiếng suối trong như tiếng hát xa 

      Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa 

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ 

    Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà. 

                                    ( Cảnh khuya – Hồ Chí Mnh)   

Câu 1/ Nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ trên ? 

Câu 2/ Bài thơ được viết theo thể thơ nào? Nêu ngắn gọn đặc điểm của thể thơ đó.  

Câu 3/ Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong hai dòng thơ cuối bài thơ. 

Câu 4/ Hãy khái quát nội dung bài thơ trên bằng một câu văn hoàn chỉnh. 

Đọc đoạn thơ sau và thực hiện yêu cầu:
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
                            (Hồ Chí Minh, Cảnh khuya)
Viết đoạn văn khoảng 10 - 12 câu để làm rõ vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên nơi núi rừng Việt Bắc trong đêm trăng đã được khắc họa sinh động qua hai câu thơ đầu đoạn thơ; trong đoạn văn có sử dụng phép thế ( gạch chân và chỉ rõ các từ ngữ dùng làm phép thế)

Bài 1:  Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi.

                 "Tiếng suối trong như tiếng hát xa

                   Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa

                    Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ

                    Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà"

1/ Em hãy cho biết nhan đề (tên) bài thơ ? (1 điểm)

2/ Cho biết tên tác giả của bài thơ ? (1 điểm)

3/ Cho biết bài thơ trên được làm theo thể thơ nào ? (1 điểm)

4/ Tìm hai quan hệ từ có trong bài thơ ? (2 điểm)

5/ Cho biết ý nghĩa của các quan hệ từ đó ? (2 điểm)

Bài 2: Cho đoạn thơ sau:

            "Cháu chiến đấu hôm nay

              Vì lòng yêu Tổ quốc

              Vì xóm làng thân thuộc

              Bà ơi, cũng vì bà

              Vì tiếng gà cục tác

               Ổ trứng hồng tuổi thơ."

1/ Hãy tìm quan hệ từ có trong đoạn thơ trên (1điểm)

2/ Cho biết ý nghĩa của quan hệ từ đó (1điểm)

3/ Đặt câu có sử dụng quan hệ từ vưà tìm được. Gạch chân dưới quan hệ từ đó. (1điểm)

"Tiếng suối trong như tiếng hát xa Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa. Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà."       

Từ “như” trong câu thơ có phải là quan hệ từ không? Vì sao?                                                                                                                                                              

PHẦN I. ĐỌC-HIỂU ( 6 điểm) Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu:      “ Tiếng suối trong như tiếng hát xa        Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa             Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ     Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà”.                                                                    (Ngữ văn 7, tập 1, NXB GD Việt Nam, 2019) Câu 1 (1 điểm). Cho biết bài thơ trên được viết theo thể thơ nào ? Ai là tác giả? Câu 2 (1 điểm). Nêu hoàn cảnh sáng tác và phương thức biểu đạt chính của bài thơ? Câu 3 (1,5 điểm). Chỉ ra và nêu tác dụng của phép tu từ so sánh được sử dụng trong hai câu thơ đầu của bài thơ ? Câu 4 (2,5 điểm). Cảm nhận của em về vẻ đẹp tâm hồn của Bác qua hai câu thơ cuối bài thơ bằng một đoạn văn khoảng 6 câu. Trong đoạn có sử dụng cặp quan hệ từ ( gạch chân và chú thích rõ).

Vận dụng kiến thức đã học về một số phép tu từ từ vựng để phân tích nét nghệ thuật độc đáo trong những câu (đoạn) sau:

c) Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
(Hồ Chí Minh, Cảnh khuya)

Phân biệt cách gieo vần, ngắt nhịp và hài thanh của hai câu thơ bảy tiếng trong thể song thất lục bát với thể thất ngôn Đường luật qua các ví dụ sau:

b)Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà

(Cảnh khuya - Hồ Chí Minh)